Elke maandag begint bij ons de week van het bos. Wij zitten er immers midden in. Aan de ene kant slingeren de Bosbeek (alias Oeter) en de Witbeek zich door het mooie elzenbroekbos dat de oevers en het moerasgebied van het Oeterdal siert. Aan de andere kant is er het Armenbos dat zich uitstrekt tot in het Nationaal Park Hoge Kempen.
De zwarte els en zijn liefde voor het water
Deze middelgrote loofboom speelt een belangrijke rol in de biodiversiteit van vochtige gebieden. Gemiddelde hoogte van 15 tot 25 meter, maar sommige exemplaren kunnen aanzienlijk groter worden. Hij dankt zijn naam aan zijn donkergrijze tot zwarte schors met ruwe textuur en gedijt in moerassen, uiterwaarden en langs rivieren en meren.
De zwarte els heeft de unieke eigenschap om stikstof uit de lucht te binden en in de bodem vrij te geven, waardoor hij de grond verbetert en andere planten in de omgeving ten goede komt. Zoals elk onderdeel van de natuur speelt hij een mooie rol in het ecosysteem: zijn bladeren en schors dienen als voedselbron voor verschillende insecten en vlinders, en zijn zaden worden graag gegeten door vogels zoals sijsjes en putters. Bovendien biedt de dichte vegetatie van zwarte elzen beschutting voor tal van andere diersoorten.
En voor de mens? Die gebruikt al eeuwenlang de bast van de zwarte els in de traditionele geneeskunde, vanwege zijn samentrekkende en ontstekingsremmende eigenschappen.
Het Armenbos en zijn sociale functie
Waar de Oetervallei in het zuiden steil oploopt naar de rand van het Kempisch plateau, strekken zich geurige naald- en loofbossen uit. Een mooi stuk veelzijdige natuur met een betekenis die teruggaat tot in de middeleeuwen. Toen was het "armenbos" een gemeintebos, een bos dat de arme bevolking mocht gebruiken om hout te sprokkelen: om zich te verwarmen, te koken, onderdak te bouwen en te onderhouden, enz. Het Armenbos speelde dus een belangrijke rol in het levensonderhoud van de lokale gemeenschap. Het is een zeldzaam overblijfsel van deze historische praktijk die overal in Europa voorkwam.
Wie verwijlt in het bos ervaart naast bewondering voor het natuurschoon, de frisse lucht, de rust, ... ook dankbaarheid voor wat het bos voor mensen betekent: gisteren, vandaag en morgen.
Geniet ervan.
Altijd welkom,
Lieve Vandersteegen
Uw gastvrouw
P.S. Kom bij ons heel het jaar door genieten van een "week van het bos". Check hier beschikbaarheid en boek meteen. Of neem contact met ons op.
Foto bovenaan: het elzenbroekbos langs het plankenpad in het Oeterdal. (©2021 Studio Leyssen Photograph)
